Dün karşıma ilişki ustalığı ile ilgili çok güzel bir video çıktı. Uzman psikolog ve çift terapisti olan Filiz Kaya Ataklı ile Özge Altan Aytun, Gottman tekniğinden bahsettiler…
Bu teknikte araştırmacılar 45 sene boyunca mutlu evlilikleri olan çiftleri incelemişler, bir de mutsuz olanları… öyle anketlerle değil, aşk labaratuvarı diye adlandırdıkları ortamda ayrıntılı bir şekilde değerlendirme yapmışlar… Hatta çiftlerin tam bir gün geçirebilecekleri, her yerde video kameralar olan apartman labaratuvarı kurmuşlar, çiftlerin birbirleriyle nasıl etkileşim içinde olduklarını izlemişler… Çiftlerden anlaşamadıkları bir konu hakkında konuşmaları da istenmiş, bu sırada tüm mimikleri kodlanmış, nabızları ölçülmüş… çok enteresan detayları olan bir araştırma… sonuç olarak çiftlerin güçlü olduğu alanlar, geliştirmesi gereken alanlar da belirlenmiş…
Gottman ve ekibi, araştırmaya katılan çiftlerin birkaç yıl içerisinde ayrılıp ayrılmayacağını %96 gibi bir doğruluk payı ile tahmin etmişler… Peki bu 45 yıl süren araştırmaya göre hangi faktörler ayrılığı belirliyor?..
1. Mahşerin 4 atlısı: Tartışma evrensel ancak tartışmaların nasıl olduğu, dile getiriliş şekli çok önemli… Yolunda gitmeyen ilişkilerde eleştiri, savunma, aşağılama ve duvar örme çok fazla… Bu faktörlere, boşanmaya yol açtığı için mahşerin 4 atlısı denmiş…
Türklerde yapılan araştırmada ise küsme, yatak ayırma, annesinin evine gitme tarzında bizim kültürümüze özel ilişkiyi, diyaloğu kesen durumlar çok fazlaymış… Kişi burda karşısındakini sessizce terbiye etmeye çalışıyor ancak bu yöntemler etkili değil, giderek çiftler birbirinden kopmaya başlıyor… ‘onu da mı ben söyleyeceğim’ demeden pes etmeden anlatmaya devam etmek gerekiyormuş!..
Duvar örme ise çok fizyolojik bir süreç… Tartışma sırasında tartışmanın şiddeti yükseldikçe nabız yükselir… Nabız 90 ve üzerine çıktığında, beyin şalteri indiriyor, ve problem çözme işlevini durduruyor artık… Kişi karşı tarafı dinleyemez hale geliyor, gözünü dikip bir tarafa bakıyor… Bu duvar örme erkeklerde çok daha fazla çıkmış… Böyle zamanlarda birbirinizden en az 20 dk uzaklaşın ama bu süreçte de kurgu yapmayın… biraraya gelince ‘ben ona şunu şunu söylerim’ demeyeceksiniz, gerçekten niyet sakinleşmek olmalı…
2. Onarma girişimleri başarısız: Yolunda gitmeyen ilişkilerde, biri özür dilese de diğeri kabul etmiyor…
3. Sihirli oran 0.8/1 : Kavga sırasında çiftlerin yüz ifadeleri, kullandıkları sözcükler kodlanıyor… Buna göre nötr ya da pozitif şeylerin, olumsuz olanlara oranı yaklaşık birebir çıkmış, mutsuz evliliklerde…
4. Yüksek fizyolojik uyarılma: Tartışmalarda nabız çok hızlı yükseliyor, 100’ün üzerine çıkıyor… Böyle anlarda molaya gitmek, sonradan yaşanacak pişmanlıkları önlemek açısından çok önemli, hayat kurtarıcı…
5. İlişkide negatif duygulanım baskın: İlişkide kişi yalnız hissediyorsa, bakım alamıyorsa, yakınlık yoksa ya da çok azsa, güvenlik hissi azsa ya da çok azsa…
Tartışmalarda ayrılığın sıkça masaya yatırılması, karşı tarafa ‘ben vazgeçilirim, bu ilişki de o kadar önemli değil’ mesajlarını iletiyor ve güvensizlik yaratıyor… Tehlikede hissettiğimiz zaman, tüm sistem hayatta kalmaya çalışıyor ve herşeyi tehdit olarak algılamaya başlıyor… Ayrılığı masaya koymak, dile getiren kişiye, anlık olarak değerli hissettirse de ilişkiye çok zarar veren, bağlılığı çok zedeleyen bir tutum… Yatak ayırmada verilen mesaj da ‘senin canını acıtmayı seçebilirim’ olup, yine güveni zedeleyen bir durum…
Peki ilişki ustalarında, mutlu evliliklerde durum nasıl? Onu yazının 2. bölümünde anlatacağım…
Kaynak: https://youtu.be/KvuedVrwqcM
kesifyolculugum 🦋💗 